Στην Ομάδα των χωρών του Βίζεγκραντ υπάρχουν τόσο διαφορές όσο και ομοιότητες, γεγονός που της προσδίδει μια δυναμική. Η ομάδα ανέλαβε πρόσφατα αρκετές επιτυχείς δραστηριότητες ή, τουλάχιστον, πρωτοβουλίες.
Η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ θα μπορούσε να αποτελεί υπόδειγμα εδώ, όσον αφορά την πολιτική συνοχής και, κατ’ επέκταση, τα ταμεία που σχετίζονται με αυτήν, αλλά και όσον αφορά τα διαρθρωτικά και τα επενδυτικά ταμεία. Δικαιούχοι αυτών των πολιτικών είναι οι χώρες του Βίζεγκραντ. Στο τέλος, όλες αυτές οι χώρες στήριξαν την υποψηφιότητα του Ντόναλντι Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η ομάδα έχει ομοφωνία στο ζήτημα της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας και την ενεργειακή πολιτική, υποστηρίζοντας ότι οι προγραμματισμένες περικοπές στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δεν μπορούν να υλοποιηθούν τόσο γρήγορα.
Προσφάτως, σημαντικότερο ζήτημα φαίνεται να αναδείχθηκε η πολιτική μετανάστευσης. Τα σχόλια ή οι παρατηρήσεις που έγιναν από διάφορους πολιτικούς και Επιτρόπους ότι η συνθήκη Σέγκεν πρέπει να αναθεωρηθεί και ότι οι χώρες που δεν επιθυμούν να δεχτούν πρόσφυγες θα έπρεπε, αντίστοιχα, να λάβουν μικρότερη χρηματοδότηση, προκάλεσε διαμαρτυρίες από τα κράτη του Βίζεγκραντ. Γιατί τα σχόλια αυτά, όχι μόνο επηρέασαν την πολιτική των παραπάνω χωρών αλλά, κυρίως, δημιούργησαν μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2016 οργανώθηκε μια άτυπη σύνοδος κορυφής της ΕΕ στη Μπρατισλάβα. Η σύνοδος αυτή αποτέλεσε, μέχρις ενός βαθμού, σαξές στόρι για την ομάδα Βίζεγκραντ, γιατί οδήγησε στη δημιουργία του αποκαλούμενου μηχανισμού ελαστικής αλληλεγγύης, που σημαίνει ότι ελήφθη απόφαση υποδοχής του αριθμού των προσφύγων που τα κράτη μέλη είχαν δηλώσει, καθώς και του αριθμού που τα κράτη μέλη είναι σε θέση να υποδεχτούν. Γενικά, οι χώρες του Βίζεγκραντ έχουν διαφορετική άποψη σχετικά με τη μετανάστευση και τη μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με αυτό τον τρόπο φάνηκε ποιό ακριβώς είναι το αντικείμενο των διαφωνιών: οι Συνθήκες.
Ανησυχίες εκφράστηκαν στη Δημοκρατία της Τσεχίας και τη Σλοβακία, όταν η Πολωνία και η Ουγγαρία πρότειναν την αναθεώρηση των Συνθηκών. Και οι δυο χώρες επιθυμούν την ενδυνάμωση της συμμετοχής των κρατών μελών στο Συμβούλιο και την εξασθένιση των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων θεσμών. Σίγουρα, δεν είναι μόνο η Δημοκρατία της Τσεχίας και η Σλοβακία που δεν επιθυμούν την αναθεώρηση των Συνθηκών. Η Γαλλία και η Γερμανία απορρίπτουν επίσης μια τέτοια προοπτική. Αφενός, γιατί και στις δυο χώρες θα γίνουν εκλογές του χρόνου, αφετέρου γιατί η Πολωνία και η Ουγγαρία σίγουρα δεν θα έχουν προλάβει να ετοιμάσουν την τελική μορφή της πρότασής τους πριν από την επόμενη σύνοδο κορυφής, στο βαθμό που προς το παρόν είναι αόριστη. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει τις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης διαδικασίας.
Η Ομάδα Βίζεγκραντ περνά μια ενδιαφέρουσα περίοδο ανάπτυξης, όσον αφορά τους προϋπολογισμούς, τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη μείωση του χρέους. Προφανώς αυτή η στάση της Ομάδας Βίζεγκραντ έχει και άλλες ισχυρές συνέπειες, όπως για παράδειγμα την αναταραχή της αγοράς στην Ελλάδα. Δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πολύ για την αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ο οποίος τόνισε ότι οι χώρες του Βίζεγκραντ δεν θα καταφέρουν να διαλύσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ή να την πιέσουν να λύσει τα προβλήματά της σύμφωνα με την ατζέντα του Βίζεγκραντ. Ο Τσίπρας προσκάλεσε αμέσως τους εκπροσώπους των Μεσογειακών χωρών (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος και Μάλτα) στην Αθήνα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με δυο αντίπαλες ομάδες, γιατί ο Τσίπρας υποστηρίζει την αλληλεγγύη απέναντι στη μεταναστευτική κρίση, ενώ η Ομάδα Βίζεγκραντ την απορρίπτει. Από την άλλη πλευρά, οι χώρες του Νότου δεν στηρίζουν το δόγμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας ή την πολιτική λιτότητας της ΕΕ.
Ο χρόνος θα δείξει πώς θα δράσουν η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία στο πλαίσιο της στρατηγικής της ομάδας Βίζεγκραντ. Σήμερα, η Πολωνία ασκεί την προεδρία στην ομάδα.
Μετάφραση: Καλλιόπη Αλεξοπούλου