Η τελευταία Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ που έγινε στις 25 Μαΐου στις Βρυξέλες, ήταν ιδιαίτερης σημασίας. Παρότι παρουσιάστηκε ως ευκαιρία για τον εορτασμό του νέου αρχηγείου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλες, τα κύρια θέματά της ήταν δύο: η κατανομή του βάρους των στρατιωτικών δαπανών και η ενίσχυση του νατοϊκού στόχου της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Την ώρα που αποφασιζόταν ότι το ΝΑΤΟ θα καταστεί πλήρες μέλος της Παγκόσμιας Συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους (Global Coalition to counter ISIL) που ιδρύθηκε το 2014, στο πλαίσιο του αποκαλούμενου «πολέμου κατά του Ισλαμικού Κράτους» οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να καταρτίζουν κάθε χρόνο εθνικά εξοπλιστικά σχέδια που θα αναλογούν στο 2% του εθνικού ΑΕΠ των κρατών μελών. Η συμφωνία είχε υπογραφεί το 2014 στην Ουαλία, αλλά η κυβέρνηση Τραμπ την επαναφέρει συστηματικά στην επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες. Τα “3 Cs” που θα αποτελέσουν τη βάση των ετησίων εξοπλιστικών σχεδίων (cash, capabilities, contributions = μετρητά, ισχύς, εισφορές) μεταφράζονται σε αυξημένες δαπάνες για την αγορά σύγχρονων όπλων και τη διεξαγωγή περισσότερων πολέμων ανά την υφήλιο, την ώρα που τα κονδύλια για την κοινωνική πολιτική, την υγεία, την εκπαίδευση, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και το περιβάλλον υφίστανται περικοπές.
Αντισύνοδος
Με αφορμή το γεγονός αυτό, το διεθνές δίκτυο Όχι στον πόλεμο – Όχι στο ΝΑΤΟ κάλεσε σε κοινές δράσεις κατά της Συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλες. Μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, στις 25 Μαΐου διοργάνωσε τη δική του αντισύνοδο, ένα εναλλακτικό διεθνές συνέδριο για την ειρήνη, το οποίο συγκέντρωσε ηγετικές προσωπικότητες που αγωνίζονται για την ειρήνη από όλο τον κόσμο. Οι ακτιβιστές της ειρήνης συναντήθηκαν για να πουν όχι στο ΝΑΤΟ και να προβάλλουν το αίτημά τους για μείωση του μιλιταρισμού.
Το συνέδριο οργανώθηκε με την οικονομική στήριξη, μεταξύ άλλων, του transform! europe, του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και της GUE/NGL και με τη συμμετοχή των παρακάτω βελγικών και διεθνών οργανώσεων: Agir pour la Paix, 11.11.11., CNAPD, CND, CSOTAN, Intal, International Coalition to Ban Uranium Weapons , IPB, Mouvement de la Paix, Mouvement Chrétien pour la Paix (BE), Vrede vzw.
Οι συμμετοχές ξεπέρασαν τις 200. Μέσα σε ένα κλίμα διεθνισμού και αλληλεγγύης, συζητήθηκαν μείζονα ζητήματα σε σχέση με την παγκόσμια ειρήνη και οι τρόποι αντιμετώπισής τους.
Οι συνεδριάσεις
Η αντισύνοδος ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς των διοργανωτών και της Κέιτ Χάντσον (CND, Καμπάνια για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό, Ηνωμένο Βασίλειο) και τις ευχαριστίες που απηύθυναν σε πάνω από 10.000 ανθρώπους οι οποίοι συμμετείχαν στη διαδήλωση των Βρυξελών στις 24 Μαΐου κατά του ΝΑΤΟ και της κυβέρνησης Τραμπ. Κοινό σημείο των διεκδικήσεων όλων των ακτιβιστών για την ειρήνη, το κοινωνικό φύλο, τα κοινωνικά δικαιώματα και το περιβάλλον, των πολέμιων της παγκοσμιοποίησης και των μεταναστών, ήταν ένα ξεκάθαρο «όχι» στην επέκταση των εξοπλισμών. «(Ο Τραμπ) μας υποχρεώνει να πληρώνουμε για τους πολέμους που κάνουν οι ΗΠΑ» είπε η Χάντσον. «Πρέπει να ενωθούμε και να διεκδικήσουμε κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα και τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Το συνέδριο ξεκίνησε με μια ολομέλεια στην οποία συζητήθηκαν καίρια ζητήματα σχετιζόμενα με το ρόλο του ΝΑΤΟ παγκοσμίως και οι λόγοι για τους οποίους απαιτούμε έναν κόσμο χωρίς αυτό. Στη συζήτηση συμμετείχαν εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές που δραστηριοποιούνται για την παγκόσμια ειρήνη.
Ο Νιλς Άντερσον, Γάλλος συγγραφέας και εμπειρογνώμων του διεθνούς δικαίου, γνωστός και για τη στράτευσή του κατά του γαλλικού αποικισμού –τη γαλλική κατοχή της Αλγερίας-, μίλησε για τους πολέμους που κάνει το ΝΑΤΟ σε όλο τον κόσμο. Τι σκοπούς εξυπηρετεί το ΝΑΤΟ; Ποιος είναι ο στόχος του; Εκ φύσεως, επισήμανε ο Άντερσον, μια στρατιωτική οργάνωση δημιουργείται για να κάνει πόλεμο. Πόλεμο εναντίον τίνος; Και για όφελος ποιού; Παρότι παρουσιάζεται ως αμυντική συμμαχία, το ΝΑΤΟ είναι στην ουσία μια στρατοκρατική συμμαχία. Το ΝΑΤΟ, είπε ο Άντερσον, «έχει διασπάσει την Ευρώπη» γιατί μείζων στόχος των ΗΠΑ ήταν ανέκαθεν η διατήρηση της Ευρώπης υπό την επιρροή τους. Το γεγονός ότι, με τον καιρό, το ΝΑΤΟ έχει αλλάξει το δημόσιο λόγο του και, από το δόγμα της πολιτικής ηγεμονίας έχει περάσει στη ρητορική της άμυνας και της αποτροπής, δεν αλλάζει τη φύση του ή τον ρόλο του στον κόσμο. Αποτελεί ζήτημα θεμελιώδους σημασίας να εμποδίσουμε την επέκταση της στρατιωτικοποίησης της Ευρώπης και των ΗΠΑ και να απαιτήσουμε την κατάργηση του ΝΑΤΟ από την Ευρώπη, μέχρι τη διάλυσή του.
Ο Τζόρτζε Κουζμάνοβιτς, εκπρόσωπος της Ανυπότακτης Γαλλίας, επισήμανε ότι οι ΗΠΑ και τα μέλη τους θέλουν τη σύγκρουση με τη Ρωσία, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει την αύξηση του κινδύνου ενός πολέμου. Αυτός ο νέος εξοπλιστικός ανταγωνισμός πυροδοτεί εντάσεις με τη Ρωσία και εμποδίζει την οικοδόμηση ειρηνικών σχέσεων. «Πρέπει να σταματήσουμε αυτή την τρέλα» είπε και κατέληξε ότι: «όταν δε γίνεται πόλεμος, ο μόνος στόχος που υπηρετεί το ΝΑΤΟ είναι η προετοιμασία άλλων, μελλοντικών πολέμων».
Ο Κέες Βαν Ντερ Πίιλ (Oorlog is geen oplossing, Ολλανδία) αναφερόμενος στις εξοπλιστικές δαπάνες και την οπλική βιομηχανία, μίλησε για το «στρατιωτικό – βιομηχανικό σύμπλεγμα» των ΗΠΑ και για το ρόλο που εξακολουθεί να παίζει σήμερα. Αναλύοντας αυτό που αποκάλεσε «πολιτική οικονομία του Νέου Ψυχρού Πολέμου», ο Βαν Ντερ Πίιλ τόνισε πώς ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει εγκαταλείψει πλέον το δόγμα του «ταξικού συμβιβασμού» που είχε αναγκαστεί να αποδεχθεί αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν τότε, ο αποκαλούμενος «καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο» είχε αναγνωρίσει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που συνδέονταν με την ίδια τη βιωσιμότητά του, οι άρχουσες τάξεις σήμερα έχουν αντικαταστήσει την πολιτική των συμβιβασμών και του κοινωνικού κράτους με την πολιτική του φόβου. Το ΝΑΤΟ ακολουθεί τον ίδιο δρόμο.
Η Αριέλ Ντενί (ICAN, Γαλλία) μίλησε για τα πυρηνικά όπλα και τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την κατάργηση τους, ενώ ο Μαζ Σαλέεμ, από το δίκτυο Stop the War Coalition (Ηνωμένο Βασίλειο) έκλεισε την ολομέλεια με μια εισήγηση για το ΝΑΤΟ και τον αποκαλούμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».
Ακολούθησαν εργαστήρια και ειδικές συζητήσεις πάνω σε θέματα όπως: οι σχέσεις ΕΕ – ΝΑΤΟ, το εμπόριο όπλων, οι γυναίκες και το ΝΑΤΟ, τα αμερικανικά πυρηνικά όπλα στην Ευρώπη, η στρατιωτικοποίηση της Μεσογείου και η προσφυγική κρίση. Το συνέδριο έκλεισε με την τελική ολομέλεια, όπου το θέμα του πάνελ ήταν η απονομιμοποίηση του ΝΑΤΟ.
Βασικά συμπεράσματα
Τα βασικά συμπεράσματα της συζήτησης, όπως συνόψισαν οι διοργανωτές της Συνόδου, ήταν τα ακόλουθα:
- Το κινήματα ειρήνης πρέπει να εργαστούν για την ανατροπή του νέου γύρου εξοπλισμών σε ύψος 2% του ΑΕΠ και να αγωνιστούν για έναν πραγματικό αφοπλισμό, στο όνομα της ανάπτυξης και της επίλυσης των κοινωνικών και των παγκόσμιων προβλημάτων. Οι σύνεδροι δήλωσαν πρόθυμοι να εργαστούν πιο εντατικά για την επιτυχία των παραπάνω στόχων.
- Η Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων πρέπει να υλοποιηθεί. Χρειάζεται πυρηνικός αφοπλισμός, όχι εκσυγχρονισμός του πυρηνικού οπλοστασίου. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα σε όλα τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Και η Ευρώπη πρέπει, επιτέλους, να απαλλαγεί από τα πυρηνικά όπλα.
- Συνεργασία, όχι συγκρούσεις: αυτό, δεν είναι μόνο σημαντικό, αλλά και απαραίτητο και εφικτό. Ειδικά με τη Ρωσία. Η οποιαδήποτε εχθρική κατασκευή ή ξέσπασμα εξυπηρετεί τις πολεμικές προετοιμασίες.
- Να σταματήσουν οι πολεμικές επεμβάσεις: στο Μάλι, το Αφγανιστάν και σε πολλά άλλα μέρη όπου το ΝΑΤΟ κάνει πόλεμο. Είναι προϋπόθεση και όρος για την ειρηνική και δίκαιη ανάπτυξη του κόσμου.
«Επομένως», όπως επισήμανε ο Ράινερ Μπράουν, συμπρόεδρος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης, «απαιτείται ένα αυστηρό ‘Όχι στο ΝΑΤΟ’ και η συνεχής απονομιμοποίησή του. Στόχος μας πρέπει να είναι η κατάργησή του. Η παγκόσμια ειρήνη είναι ασύμβατη με το ΝΑΤΟ. Χρειάζεται ειρηνική συνεργασία ανάμεσα στα κράτη. Οι κεντρικές θέσεις του διεθνούς δικτύου No to War – No to NATO έγιναν ευρύτατα αποδεκτές. Για να γίνουν πραγματικότητα, απαιτείται ένα ευρύ, πολυσχιδές και πολύμορφο, αλλά και ενεργό διεθνές κίνημα ειρήνης που να έχει απήχηση στην κοινωνία. Το αισιόδοξο κλίμα που επικράτησε στις διαδηλώσεις και η αντισύνοδος λειτούργησαν θετικά προς την επίτευξη αυτού του μεγάλου στόχου».