Να ψηφίσουμε Εμμανυέλ Μακρόν για να εξασφαλιστεί η ήττα της Μαρίν Λεπέν; Να απέχουμε, παίρνοντας το ρίσκο να τη δούμε να εγκαθίσταται στο ανάκτορο Ελιζέ; Μήπως πέντε χρόνια «μιας από τα ίδια» πολιτικής οδηγήσει τελικά στη νίκη της ακροδεξιάς το 2022;
Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα αποφάσισε, χωρίς να αναφέρει το όνομα του Εμμανυέλ Μακρόν, να καλέσει τα μέλη του να ψηφίσουν κατά του Εθνικού Μετώπου. Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν τήρησε διαφορετική στάση και δεν έκανε καμιά προτροπή. Τις επόμενες ημέρες, η Ανυπότακτη Γαλλία θα πραγματοποιήσει σχετική διαβούλευση, μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα της που είναι ανοιχτή στα 400.000 εγγεγραμμένα μέλη της, σεβόμενη την εσωτερική δημοκρατία του κινήματος.
Τα ανταγωνιστικά αφηγήματα
Ο Εμμανυέλ Μακρόν (En Marche, κεντρώο νεοφιλελεύθερο πολιτικό κίνημα) και η Μαρίν Λεπέν (Εθνικό Μέτωπο, ακροδεξιά) είναι οι δυο επιλαχόντες του δεύτερου γύρου. Οι δημοσκοπήσεις και τα προγνωστικά κάθε λογής επαληθεύτηκαν, παρότι η διαφορά ανάμεσα στους δυο βασικούς υποψήφιους ήταν πολύ μικρότερη από την αναμενόμενη. Κανένα από τα κυβερνητικά κόμματα –τους Δημοκρατικούς (LR, συντηρητικούς) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS, σοσιαλδημοκράτες) – δεν θα συμμετέχει στο δεύτερο γύρο. Εκλογικός σεισμός; Και ναι και όχι.
Βλέποντας τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών, το ποσοστό της Μαρίν Λεπέν και η εκλογή της στον δεύτερο γύρο δεν προκαλούν ιδιαίτερη έκπληξη. Η ανάδειξή της επαληθευόταν σταθερά, ψήφο-ψήφο, τα τελευταία χρόνια. Δεν ήταν όμως ξεκάθαρο αν θα έβγαινε πρώτη, πράγμα που τελικά δεν κατάφερε. Ο Εμμανυέλ Μακρόν –άγνωστος στο γαλλικό κοινό πριν από τρία χρόνια- αναδείχθηκε στο αγαπημένο τέκνο της Δημοκρατίας. Εγκαινίασε το πολιτικό του κίνημα με μια προεκλογική εκστρατεία που δεν έφερε τη σημαία κανενός κόμματος, με τον ισχυρισμό ότι δεν ανήκει ούτε στη δεξιά ούτε στην αριστερά, αλλά που πρόσκειται σαφώς στο νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα και σχεδιάζει την εφαρμογή περισσότερων δομικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας από όσες υλοποίησε ως Υπουργός Οικονομίας του Φρανσουά Ολάντ. Επομένως, μπορούμε πραγματικά να μιλάμε για σεισμό;
Απρόσμενα υψηλά τα αποτελέσματα της αριστεράς
Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν (Ανυπότακτη Γαλλία, ανεξάρτητο αριστερό πολιτικό κίνημα, στηριζόμενο από τις συνιστώσες του Μετώπου της Αριστεράς) που σχεδόν άγγιξε το 20%, χάρισε στην αριστερά ένα ποσοστό που είχε πολύν καιρό να επιτύχει. Το ποσοστό αυτό αποτέλεσε τον καρπό μιας πολύ δημιουργικής και αποτελεσματικής στρατηγικής που αντλούσε την έμπνευσή της από την έννοια του αριστερού λαϊκισμού που διατύπωσαν οι Ερνέστο Λακλάου και Σαντάλ Μουφ, στόχος της οποίας ήταν «ο λαός» στη βάση ενός προοδευτικού σχεδίου χωρίς σαφείς αναφορές στην αριστερά. Οι δημοσκοπήσεις ανέδειξαν την απότομη άνοδό του τις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας, καθιστώντας τον ως τον ντε φάκτο υποψήφιο που έπρεπε να ψηφιστεί στον αντίποδα της ακροδεξιάς, της ριζοσπαστικής δεξιάς και του νεοφιλελεύθερου κέντρου –με αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη αποδυνάμωση του Μπενουά Αμόν (PS) που παγιδεύτηκε ανάμεσα στον Μελανσόν και τον Εμμανυέλ Μακρόν, με όλο και μικρότερο περιθώριο ελιγμών- προκειμένου να επιτύχει μια βαθιά αλλαγή που θα θεμελιώνεται στη λαϊκή κυριαρχία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τον οικολογικό σχεδιασμό.
Με ποσοστό μικρότερο του 7%, ο Μπενουά Αμόν πλήρωσε και το τίμημα της δυσπιστίας του Φρανσουά Ολάντ, και του Σοσιαλιστικού Κόμματος εν γένει. Αυτό το τόσο χαμηλό ποσοστό θα παίξει καθοριστικό ρόλο σε μια αναπόφευκτη αναδιοργάνωση της αριστεράς που θα ξεκινήσει πάραυτα, την επομένη του τελικού γύρου των προεδρικών εκλογών. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε τι σχήμα θα πάρει, αλλά ένα είναι βέβαιο: το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν θα έχει πια τον ηγεμονικό ρόλο που είχε από την έναρξη της αποσύνθεσης του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος μέχρι σήμερα.
Μετάφραση: Καλλιόπη Αλεξοπούλου