Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία έριξε φως στους δεσμούς που συνδέουν ιδιώτες (και πολιτικούς) με επιρροή στη Ρωσία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Αυτό δεν αφορά μόνο τους ολιγάρχες και τις τακτικές χειραγώγησης της ενέργειας, αλλά και την ειδική σχέση της Ρωσίας με την ακροδεξιά σε όλο τον κόσμο.
Το χρήμα κάνει τον κόσμο να γυρίζει
Ένας από τους σημαντικότερους δεσμούς της Ρωσίας με την ακροδεξιά αφορά στη διακίνηση κεφαλαίων, η οποία είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστεί. Το πιο προφανές παράδειγμα είναι η χορήγηση ενός ρωσικού δανείου στη γαλλική Εθνική Συσπείρωση (πρώην Εθνικό Μέτωπο) αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, με τη διαφορά ότι η μεταφορά των χρημάτων δεν οργανώθηκε από κρατικούς παράγοντες αλλά από μια ιδιωτική τράπεζα. Ωστόσο, το ίδιο το πολιτικό κόμμα του Πούτιν, η Ενωμένη Ρωσία, είχε στο παρελθόν δεσμούς και με το αυστριακό ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας, και με τον λαϊκιστή Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, αλλά και με τη δεξιά Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι. Έχει επίσης συνεργαστεί με συντηρητικά κόμματα, όπως οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) της Γερμανίας. Οι περισσότερες από τις συνεργασίες αυτές κανονίστηκαν από τον Αντρέι Ισάγεφ, κορυφαίο αξιωματούχο της Ενωμένης Ρωσίας. Ομοίως, υπάρχουν ενδείξεις για τη δημιουργία δικτύων –έμμεσα συνδεδεμένων– χωρίς τη μεσολάβηση του ρωσικού κοινοβουλίου. Για παράδειγμα, σε όλη την Ευρώπη έχει αναπτυχθεί ένα δίκτυο ρωσικών «πολιτιστικών ιδρυμάτων», στις επιτροπές των οποίων περιλαμβάνονται μέλη της ακροδεξιάς. Οι κατάλογοι των μελών των επιτροπών έχουν εξαφανιστεί από το διαδίκτυο, καθιστώντας πλέον αδύνατο να πούμε με βεβαιότητα ποιος είχε ή έχει μια (πιθανώς αμειβόμενη) θέση και σε ποιο όργανο. Τα κεντρικά γραφεία ενός τέτοιου Ινστιτούτου -του Suvorov – βρίσκονται στη Βιέννη. Γενικός γραμματέας του είναι ο Αλεξάντερ Μάρκοβιτς, ο οποίος υπήρξε ιδρυτικό μέλος και κεντρικός παράγοντας του Identitäre Bewegung Österreich (Κίνημα της ταυτότητας Αυστρίας), μιας ακροδεξιάς ομάδας της Νέας Δεξιάς που σχηματίστηκε το 2012. Παραμένει ασαφές πώς αυτό το ινστιτούτο -όπως και η οργάνωση- διοικούνται οικονομικά. Ωστόσο, επιδεικνύουν με καμάρι τις εικόνες του Βλαντιμίρ Πούτιν και τα βραβεία που τους έχει απονείμει.
Ο Αλεξάντρ Ντούγκιν και ο ρωσικός φασισμός
Ο Μάρκοβιτς εργάζεται και ως μεταφραστής του Αλεξάντρ Ντούγκιν, ενός Ρώσου πολιτικού φιλοσόφου, γνωστού για τις φασιστικές του απόψεις. Ωστόσο, οι μεταφράσεις του δεν βασίζονται στα πρωτότυπα ρωσικά κείμενα αλλά στις αγγλικές τους μεταφράσεις. Η πολιτική ιδεολογία του μεταφραστή είναι σαφώς πιο σημαντική από τις γλωσσικές του ικανότητες. Ένα από τα μέσα που εκδίδουν τις γερμανικές μεταφράσεις του Mάρκοβιτς είναι η Arktos Media, μια εταιρεία που ειδικεύεται σε συγγραφείς της Νέας Δεξιάς. Έτσι, όλα διατηρούνται εντός των συγκροτημένων δικτύων. Η Τέταρτη Πολιτική Θεωρία του Ντούγκιν αποτελεί σημαντικό φιλοσοφικό έργο του διεθνούς και του διακρατικού οργανωμένου φασιστικού κινήματος. Προβάλλει τη θεωρία ότι όλες οι πολιτικές ιδεολογίες – με εξαίρεση τον φιλελευθερισμό – έχουν ηττηθεί και ότι όλοι οι πολέμιοι του φιλελευθερισμού πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Ωστόσο, πρέπει να το πράξουν εντός των ορίων μιας σαφώς αυταρχικής κοινωνικής συγκρότησης, δηλαδή της παραδοσιοκρατίας. Με άλλα λόγια, μιας παραδοσιοκρατικής κοινωνικής συγκρότησης, σχεδιασμένης με βάση μια άκαμπτη κοινωνική ιεραρχία. Εδώ ο Ντούγκιν εμπνέεται κυρίως από το σύστημα των καστών στην Ινδία, τη χώρα που αποτελεί, μαζί με τη Ρωσία, το προπύργιο της παραδοσιοκρατίας ενάντια στον δυτικό φιλελευθερισμό, όσον αφορά την κοινωνική διαστρωμάτωση. Μια ξεκάθαρη κοινωνική ιεραρχία που θέλει την κοινωνία χωρισμένη σε ομάδες με διαφορετικά δικαιώματα και που έρχεται σε αντίθεση με την ποικιλόμορφη φιλελεύθερη κοινωνία η οποία -ωστόσο- επιτρέπει την ύπαρξη ορίων όσον αφορά το φύλο και τη σεξουαλικότητα, επιτρέπει όμως και την ταξική κινητικότητα, και η οποία πρέπει να περιοριστεί. Εδώ σχηματοποιείται η φασιστική αντίληψη της παρακμής.
Η θεωρία του Ντούγκιν μετασχηματίζει την παραδοσιακή φασιστική ιδεολογία με δύο διαφορετικούς τρόπους. Πρώτον, η ιδεολογία δεν είναι πλέον τοπική αλλά παγκόσμια και, δεύτερον, δεν είναι πλέον θέμα μεμονωμένων εθνών κρατών –ή ακόμη και μεμονωμένων ηπείρων ή πολιτισμικών ζωνών– που μάχονται μεταξύ τους, αλλά μια ιδεολογική μάχη μεταξύ φιλελευθερισμού και παραδοσιοκρατίας. Σε αυτή τη μάχη, η Ρωσία θεωρείται το προπύργιο της παραδοσιοκρατίας. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι και οι ακροδεξιές ομάδες που εγκολπώνονται αυτήν την ιδεολογία σκέφτονται παγκόσμια και, επομένως, κάποτε έρχονται σε σύγκρουση με τα ίδια τα έθνη κράτη τους. Πεδίο μάχης δεν είναι πλέον μόνο η χώρα του καθενός, αλλά όλος ο κόσμος. Και ο εχθρός είναι οι δυτικές δημοκρατίες, που παρουσιάζονται ως μολυσμένες από τη φιλελεύθερη ιδεολογία. Πολλά από αυτά διαμείβονται στη σφαίρα του πολιτισμικού πολέμου, που επικεντρώνεται σε θέματα όπως ο φεμινισμός, η ομοφυλοφιλία ή οι διεμφυλικοί. Ή η αντιρατσιστική παιδαγωγική και αμέτρητα άλλα συναφή ζητήματα. Το κάθε ένα από αυτά τα ζητήματα, ακόμη και η πιο μικρή κοινωνική πρόοδος, ερμηνεύονται ως απόδειξη της παρακμής και της ύπαρξης μιας κοινωνικής ελίτ που δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα. Εδώ, δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των φιλελεύθερων και της Αριστεράς. Οι πιο παραδοσιοκρατικές (δηλαδή φασιστικές) δυνάμεις λειτουργούν υπόγεια και συνιστούν την τελευταία ελπίδα της κοινωνίας. Η κατάσταση των πραγμάτων πρέπει να ανατραπεί τόσο από τα μέσα όσο και από τα έξω, από μια αντιφιλελεύθερη συμμαχία που μπορεί να καταρρίψει το σύστημα.
Μια χρυσή εποχή
Όπως και ο πρώην επικεφαλής στρατηγικής και ιδεολόγος της εναλλακτικής δεξιάς (alt-right) του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, ο Ντούγκιν εμπνέεται από τον φασίστα στοχαστή και μυστικιστή Ιούλιο Έβολα. Στόχος του είναι να προαναγγείλει μια νέα χρυσή εποχή. Αμφότεροι οι Μπάνον και ο Ντούγκιν δεν έχουν γραμμική, αλλά κυκλική άποψη για τον κόσμο, σύμφωνα με την οποία σήμερα βιώνουμε μια Κάλι Γιούγκα, ή μια «εποχή σκότους». Θα την ξεπεράσουμε αν επιταχύνουμε τις τρέχουσες κρίσεις και προκαλέσουμε μια αποκαλυπτική τελική μάχη από την οποία θα προκύψει μια νέα χρυσή εποχή. Αυτός ο συλλογισμός απευθύνεται σε θρησκευτικές και εσωτεριστικές δυνάμεις. Στόχος του κλοιού που δημιούργησαν οι ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Τραμπ και η Ρωσία υπό την ηγεσία του Πούτιν ήταν να επιφέρουν αυτό το αποκαλυπτικό φινάλε προκειμένου να απελευθερώσουν τον κόσμο από τον «φιλελευθερισμό», έναν όρο που στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται -στο συγκεκριμένο πλαίσιο- στη θέση του «μεταμοντερνισμού». (Στην ουσία, ο «μεταμοντερνισμός» χρησιμοποιείται ως παγίδα για τα επιτεύγματα του μοντερνισμού.) Το Revolt Against the Modern World (Εξέγερση ενάντια στον σύγχρονο κόσμο) ήταν ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Έβολα. Σε αυτό, ο συγγραφέας ζητά το τέλος του μοντερνισμού προκειμένου να επέλθει μια αναγέννηση της χρυσής εποχής. Ο Έβολα ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του ιταλικού φασισμού. Κάνοντας έναν ζοφερό παραλληλισμό, οι Ντούγκιν και Μπάνον έχουν γίνει οι κορυφαίοι διανοούμενοι του φασισμού του 21ου αιώνα.
Διαιρέσεις
Ωστόσο, δεν είναι όλα όσο ξεκάθαρα φαίνονται, παρότι μεγάλα τμήματα της ακροδεξιάς έχουν υιοθετήσει τις παραδοσιοκρατικές απόψεις. Ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας έχει δημιουργήσει μεγάλες διαιρέσεις στα μέλη της άκρας δεξιάς. Αυτό οφείλεται στο ότι πολλοί από αυτούς είναι αφοσιωμένοι στην Ουκρανία: στη φασιστική τους κοσμοθεωρία, η Ουκρανία είναι το τελευταίο προπύργιο μιας λευκής Ευρώπης που πρέπει να υπερασπιστούμε. Ένας βαθιά ριζωμένος αντικομμουνισμός κάνει αυτές τις ομάδες (εδώ εννοώ κυρίως τους νεοναζί, αλλά και πολλούς από εκείνους της Νέας Δεξιάς) να εξακολουθούν να βλέπουν τη Ρωσία ως τον κομμουνιστικό εχθρό που πρέπει να ηττηθεί. Ο Πούτιν θεωρείται ο διάδοχος του Στάλιν και η Ρωσία ως η νέα Σοβιετική Ένωση. Η νεοναζιστική λογική υπαγορεύει ότι η Ρωσία πρέπει να ηττηθεί. Από το 2014, έχει ενταθεί η συνεργασία μεταξύ Ευρωπαίων και Ουκρανών ναζί και φασιστών, γεγονός που έχει οδηγήσει σε δίλημμα, ειδικά κάποια τμήματα της Νέας Δεξιάς, καθώς το σκηνικό είναι πλέον διχασμένο. Κάποιοι κεντρικοί παράγοντες, όπως ο πρώην ηγέτης του αυστριακού κινήματος της ταυτότητας, Mάρτιν Ζέλνερ, προσπαθούν να κατευνάσουν και τις δύο πλευρές και να βρουν μια μέση λύση. Σε περίπτωση αμφιβολίας, απλά καταφεύγουν στο συνηθισμένο τους τέχνασμα: στον ισχυρισμό ότι όλα είναι μια μεγάλη πλεκτάνη και ότι φταίει κάποιος άλλος, είτε πρόκειται για το ΝΑΤΟ είτε για τον φιλελεύθερο δισεκατομμυριούχο Τζορτζ Σόρος.
Ενώ ένα τμήμα της ακροδεξιάς πιστεύει ότι η Ρωσία τους οδηγεί στην τελική μάχη με τη Δύση, μια άλλη (μικρότερη) ομάδα είναι πρόθυμη να υπερασπιστεί την Ευρώπη εναντίον του ίδιου ακριβώς έθνους. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η Ρωσία θα αποφασίσει για το μέλλον της ακροδεξιάς.