Με αφορμή την 100η επέτειο από τη γέννηση της Αυστριακής Δημοκρατίας, το transform!europe και το Ινστιτούτο Jahoda-Bauer πραγματοποίησαν συνέδριο με θέμα τις προοπτικές μιας κοινής στρατηγικής για την Παραδουνάβια περιοχή και την Κεντρική Ευρώπη.
Η εκδήλωση έγινε με την οικονομική υποστήριξη του Ταμείου για το Μέλλον της Δημοκρατίας της Αυστρίας και του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Στο συνέδριο συζητήθηκαν οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, υπό το πρίσμα του χειρόγραφου του Όττο Μπάουερ: Die österreichische Revolution (Η Αυστριακή Επανάσταση), του 1923, στο οποίο ο συγγραφέας μιλά για τις κοινωνικές και δημοκρατικές αναταραχές του 1918. Εν όψει της νέας Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, εστιαστήκαμε κυρίως σε θέματα όπως: οι θεωρίες μετασχηματισμού του Μπάουερ και η εσωτερική σύγκρουση του για το «εθνικό ζήτημα», τα οποία έχουν γίνει πολύ επίκαιρα λόγω της αναβίωσης του εθνικισμού.
Το πρόγραμμα του συνεδρίου άνοιξε στις 30 Οκτωβρίου, με μια απογευματινή εκδήλωση για τον εορτασμό της εκατοστής επετείου από την Πρώτη Αυστριακή Δημοκρατία. Στην εναρκτήρια ομιλία της, η πολιτική επιστήμονας Ταμάρα Ες επεσήμανε ότι στις 30 Οκτωβρίου 1918, η Προσωρινή Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε τις αρχές που είχε επεξεργαστεί ο Καρλ Ρένερ, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση του πρώτου συντάγματος της Δημοκρατίας της Αυστρίας. Όσον αφορά στην καθημερινή πολιτική, η Ες μας θύμισε ότι και σήμερα αντιμετωπίζουμε την άνοδο του εθνικισμού, σχολιάζοντας ότι ο δεξιός αυταρχισμός θα ηττηθεί μόνο όταν λυθεί το νέο κοινωνικό ζήτημα. Οδηγός της δράσης μας πρέπει να είναι η συνέχιση του αγώνα με στόχο την κυριαρχία της πολιτικής επί της οικονομίας και την τιθάσευση της χρηματιστικοποιημένης παγκοσμιοποίησης, όπως ακριβώς είχε κάνει η σοσιαλδημοκρατία με τον καπιταλισμό εκατό χρόνια πριν.
Στη συνέχεια, ο συγγραφέας Αντρέας Πίτλερ διάβασε αποσπάσματα από το βιβλίο του Wiener Kreuzweg (Βιεννέζικο σταυροδρόμι) και παρουσίασε τα πολιτικά γεγονότα μεταξύ του 1918 και του 1938. Το λόγο πήρε, ακολούθως, ο ιστορικός Γκέοργκ Σπιτάλερ, από την Ένωση για την Ιστορία του Εργατικού Κινήματος (Verein für Geschichte der ArbeiterInnenbewegung, VGA), ο οποίος έκανε μια συνοπτική παρουσίαση των έργων του Όττο Μπαόυερ που περιλαμβάνονται στη συλλογή της οργάνωσης VGA και ανακοίνωσε τα εγκαίνια της έκθεσης Rotes Wien (Κόκκινη Βιέννη), που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο της Βιέννης, από τις 30 Απριλίου 2019. Στη συνέχεια, η κοινωνιολόγος Ξένια Βίντμαρ Χόρβατ (Πανεπιστήμιο Λιουμπλιάνα) έκανε μια πολύ σημαντική ομιλία με τίτλο: «Κεντρική Ευρώπη, Αυστρομαρξισμός και Προοδευτική Ευρώπη» (Central Europe, Austro–Marxism and Progressive Europe) και ξαναθύμισε κοινές και διαδεδομένες αυστρομαρξιστικές παραδόσεις στο πεδίο, τόσο της γνώσης όσο και της πρακτικής, στη μετασοσιαλιστική Αυστρία. Η ομιλία της αποτέλεσε τη βάση για τα θέματα που συζητήθηκαν στο επιστημονικό μέρος του συνεδρίου, την επόμενη μέρα.
Ο Βάλτερ Μπάϊερ (transform! europe) παρουσίασε την έρευνά του πάνω στη σχέση του Όττο Μπάουερ με τον Αυστρομαρξισμό και στη συνέχεια συντόνισε τη συζήτηση πάνω στο ίδιο θέμα. Στο πάνελ συμμετείχαν οι: Μάρκους Στρόμαϊερ (από το Διεθνές Τμήμα της Αυστριακής Ομοσπονδίας Συνδικάτων: ÖGB), Γκάσπαρ Μίκλος Τάμας (φιλόσοφος, πρώην πολιτικός, από την Ουγγαρία), Γκέοργκ Χάπμαν (Ινστιτούτο Jahoda–Bauer, Λιντς) και Εύα Μάλτσνιχ (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Αυστρίας: SPÖ, Sektion 8). Οι ομιλητές παρουσίασαν τις προσωπικές τους θέσεις για τη θεωρία και την πρακτική του Αυστρομαρξισμού.
Η βραδιά έκλεισε με τη συναυλία του μουσικού συνόλου κρουστών Politische Blaskapelle IMI (από το Ινστιτούτο Μουσικολογίας και Έρευνας της Μουσικής Ερμηνείας του Πανεπιστημίου Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης), υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρίστιαν Γκλαντς. Εκτός από τον εθνικό ύμνο της Πρώτης Δημοκρατίας (1920-1929): «Deutschösterreich, du herrliches Land» («Γερμανική Αυστρία, ω εσύ, υπέροχη χώρα», σε μουσική Βίλχελμ Κίντζλ και στίχους Καρλ Ρένερ), που ακούγεται σπάνια, το μουσικό σύνολο έπαιξε τα καλύτερα έργα των Χανς Άισλερ και Μπέρτολντ Μρεχτ: Lied von der Unzulänglichkeit menschlichen Strebens, Einheitsfrontlied, Lied der Kupplerin, Solidaritätslied (Το Τραγούδι της Αδικαιολόγητης Πείνας των Ανθρώπων, Το Τραγούδι της Ενότητας, Το τραγούδι της Αλληλεγγύης) και τόνισε την πολιτική αξία της τέχνης διαχρονικά και τη συμβολή της στο εργατικό κίνημα.
Η δεύτερη μέρα (31 Οκτωβρίου) περιλάμβανε δυο πάνελ ακαδημαϊκών. Το πρωί, οι: Γκύντερ Σάντνερ (Πανεπιστήμιο Βιέννης), Ξένια Βίντμαρ Χόρβατ (Πανεπιστήμιο Λιουμπλιάνας), Γιοάνα Γκβιαζντέκα (Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ) και Γκάμπορ Έγκρι (Ινστιτούτο Πολιτικής Ιστορίας, Βουδαπέστη) μίλησαν για τις κοινές παραδόσεις γνώσης και πρακτικής του Αυστρομαρξισμού στην Κεντρική Ευρώπη, σε ένα πάνελ που συντόνισε ο Βάλτερ Μπάιερ. Ενώ ο Σάντνερ όρισε τι πραγματικά σημαίνει Αυστρομαρξισμός στη θεωρία και την πράξη, η Ξένια Βίντμαρ Χόρβατ ολοκλήρωσε τα σχόλιά της από την προηγούμενη μέρα, επικεντρώνοντας στην υποδοχή που είχε ο Αυστρομαρξισμός στη Σλοβενία. Η Γιοάνα Γκβιαζντέκα ασχολήθηκε με την αποδοχή και εξέλιξη των ιδεών του συγκεκριμένου ρεύματος στην Πολωνία και την Τσεχοσλοβακία, ενώ ο Γκάμπορ Έγκρι επικεντρώθηκε στην Ουγγαρία, κάνοντας μια κριτική του προγράμματος του Όττο Μπάουερ για την ιθαγένεια, αναφορικά με τις μειονότητες της Ουγγαρίας.
Το απόγευμα ήταν αφιερωμένο στον τρόπο συσχέτισης του Όττο Μπάουερ και του Αυστρομαρξισμού με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ο Μάριο Χόλτσνερ (από το Wiener Institut für Internationale Wirtschaftsvergleiche, WIIW: Βιεννέζικο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σπουδών), η Σίλβια Νάτζιβαν (Institut für den Donauraum und Mitteleuropa, IDM: Ινστιτούτο για την Παραδουνάβια Περιοχή και την Κεντρική Ευρώπη), ο Εφραίμ Νίμνι (από το Queens University του Μπέλφαστ) και ο Μίκαελ Λεβί (από το Centre National de Recherche Scientifique, CNRS: Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας, στο Παρίσι) αντάλλαξαν απόψεις για τη συμβατότητα του έργου του Όττο Μπάουερ με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, με συντονίστρια τη Μπάρμπαρα Στάινερ (από το transform! europe).
Μετά το τέλος της επιστημονικής συζήτησης έγινε η πολιτική αποτίμηση, από την ιστορικό της επιστήμης Ελένα Σίαν (Dublin City University) και τον Μίρκο Μέσνερ (ομοσπονδιακό εκπρόσωπο του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστρίας, KPÖ).
Η ολοκληρωμένη σειρά των ομιλιών του συνεδρίου θα δημοσιευθεί με τη μορφή ανθολογίας, το 2019, από τον εκδοτικό οίκο Mandelbaum Verlag.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Καλλιόπη Αλεξοπούλου