Η κλιματική αλλαγή είναι η πιο σοβαρή και οξεία απειλή που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα. Ποια είναι η αριστερή προσέγγιση στο θέμα αυτό; Στο σεμινάριο “Κλιματική αλλαγή και αριστερή πολιτική”, που έγινε στο Ελσίνκι στις 24 Οκτωβρίου, συζητήθηκαν διάφορες όψεις του οικοσοσιαλισμού. Το σεμινάριο ήταν επίσης μια ευκαιρία να παρουσιαστεί το βιβλίο “The Politics of Ecosocialism – Transforming welfare” (“Η πολιτική του οικοσοσιαλισμού-Μετασχηματίζοντας το κράτος πρόνοιας”.
Η δεξαμενή σκέψης Αριστερό Φόρουμ (Vasemmistofoorumi), σε συνεργασία με το transform! europe, οργάνωσε αυτό το διεθνές σεμινάριο με στόχο την αναζήτηση αριστερών προτάσεων για την αντιμετώπιση του κλιματικού προβλήματος. Στο σεμινάριο υπήρχαν οι εξής τρεις ομιλητές: Ρίκαρντ Βαρλένιους (Rikard Warlenius), συγγραφέας, υποψήφιος διδάκτωρ στην ανθρώπινη οικολογία και δημοτικός σύμβουλος του Αριστερού Κόμματος στην Στοκχόλμη, Αντρέας Ύτερσταντ (Andreas Ytterstad), δημοσιογράφος και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του κλιματικού κινήματος στη Νορβηγία και Σόρα Εσμαϊλιαν (Shora Esmailian), δημοσιογράφος και συγγραφέας ενός βιβλίου για τους κλιματικούς πρόσφυγες.
Το βιβλίο “Η πολιτική του οικοσοσιαλισμού” παρουσίασε ένας από τους επιμελητές του, ο Τέπο Εσκελίνεν (Teppo Eskelinen), ο οποίος μας είπε ότι η ιδέα ήταν να γραφτεί ένα βιβλίο που θα ασχολείται με κοκκινο-πράσινα πολιτικά θέματα από μια σκανδιναβική σκοπιά. Το βιβλίο περιέχει στοιχεία και των δύο αριστερών ρευμάτων σκέψης, του μαρξισμού και του κεϋνσιανισμού. Ένα άλλο σημαντικό θέμα που εξετάζεται στο βιβλίο είναι ο μετασχηματισμός, μια διαδικασία που περιέχει μέτρα πολιτικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία ρεαλιστικών “ουτοπιών”. Το βιβλίο αποτελείται από 11 που ασχολούνται με όλα αυτά τα θέματα.
Στο σεμινάριο, ο Ρίκαρντ Βαρλένιους επικεντρώθηκε στην έννοια της “μετάβασης”. Κατ’ αρχάς, αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους η δράση μας για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης δεν είναι αρκετή. Αναφέρθηκε στις απόψεις του K.M. Νορκάαρντ (Κ.Τ. Norgaard’s) για την κοινωνικά οργανωμένη άρνηση και του Στίβεν Γκάρντινερ (Steven Gardiner) για τις ιδανικές ηθικές αναταραχές. Ο Βαρλένιους παρουσίασε έναν κατάλογο των κύριων εμποδίων που βάζει ο καπιταλισμός στην πάλη κατά της παγκοσμιας υπερθέρμανσης: τα οργανωμένα συμφέροντα, το παράδοξο του Λάουερντεϊλ, τους χωρο-χρονικούς επικαθορισμούς, τον φόβο της συγκεντρωτικής ενεργειακής παραγωγής και την ιδέα της Ναόμι Κλάϊν για τoν κακό συγχρονισμό της νεοφιλελεύθερης άποψης. Ο Βαρλένιους μίλησε επίσης για τα σοσιαλιστικά προτάγματα ως αντίβαρο σ’ αυτά τα εμπόδια.
Ο Αντρέας Ύτερσταντ επικεντρώθηκε στις κλιματικές θέσεις εργασίας. Απέδειξε ότι η κινητοποίηση των μαζών είναι αναγκαία για την καταπολέμηση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Υποστήριξε την άποψη ότι η εργασία είναι ο πυρήνας των μαζικών κινητοποιήσεων. Μας μίλησε για το βιβλίο με τίτλο “100 climate jobs” (100 κλιματικές θέσεις εργασίας), που κυκλοφόρησε το 2013 και για το μεγάλο κίνημα για τις κλιματικές θέσεις εργασίας που ήρθε μετά από αυτό. Τα μεγαλύτερα συνδικάτα, η Νορβηγική Εκκλησία και οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ μετέχουν στο κίνημα το οποίο είναι πολύ σημαντικό γιατί η αγορά απέτυχε να λύσει την κρίση της κλιματικής κρίσης, λέει ο Ύστερσταντ, παραθέτοντας τον Νίκολας Στερν (Nicholas Stern). Θεωρεί τις απεργίες ως την ιδανική μορφή δράσης που εμπνέονται τόσο από το κλίμα όσο και από την εργασία. Οι απεργίες θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων.
Η Σόρα Εσμαϊλιαν, η τρίτη του πάνελ των βασικών ομιλητών, αναφέρθηκε στους κλιματικούς πρόσφυγες. Μας είπε για το βιβλίο που έγραψε, κάνοντας έρευνα για την κλιματική αλλαγή στο Πακιστάν, την Αίγυπτο και την Κένυα. Ανέπτυξε διεξοδικά το θέμα της με δύο παραδείγματα, της Αϊσά (Aisha) και της Φατομά (Fatoma). Η Αϊσά, που ζούσε στο Πακιστάν, εγκατέλειψε τη χώρα της λόγω της ξηρασίας. Επισήμανε ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει περισσότερο τους ανθρώπους που είναι ήδη πολύ ευάλωτοι, ζώντας στον Παγκόσμιο Νότο και κατήγγειλε την ευθύνη των πλούσιων χωρών. Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν αποκλείσει από τις συζητήσεις της Διάσκεψης για το Κλίμα στο Παρίσι, το 2015, το θέμα της ιδιότητας του κλιματικού πρόσφυγα . Σήμερα δεν υπάρχει κάποιος ορισμός αυτής της ιδιότητας στην διεθνή νομοθεσία και αυτό επιτρέπει στις πλουσιότερες χώρες να μην πληρώνουν το κλιματικό τους χρέος δεχόμενοι στα εδάφη τους κλιματικούς πρόσφυγες..
Μετά την Σόρα Εσμαϊλιαν ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης. Σ’ αυτήν, εκτός από τον Ρίκερ Βαρλένιους και τον Αντρέας Ύτερσταντ, μίλησαν και δύο κλιματικές ακτιβίστριες από την Φινλανδία, η Ελίνα Τουρούνεν (Elina Turunen) και η Μίνα Σουμέλιους (Minna Sumelius). Τα κύρια θέματα της συζήτησης ήταν η συνεργασία, τα μαζικά κινήματα, ο ρόλος της κομματικής πολιτικής και η οικονομική μεγέθυνση.
Το βιβλίο
The Politics of Ecosocialism. Transforming welfare
Επιμέλεια: Kajsa Borgnäs, Teppo Eskelinen, Johanna Perkiö και Rikard Warlenius
London/New York: Routledge 2015
212 σελίδες
Έκδοση με την στήριξη του transform! europe
Για να παραγγείλετε το βιβλίο και για περαιτέρω πληροφορίες πατήστε εδώ
Μετάφραση: Καλλιόπη Αλεξοπούλου