Η κρίση των προσφύγων έχει μετατραπεί σε μια ζωτικής σημασίας δοκιμασία για τις πολιτικές της Ευρώπης.
Ο στόχος της φιλικής συνεργασίας σε μια Ευρώπη της πολυμορφίας συνθλίβεται προς το παρόν μεταξύ των εθνικών εγωισμών και την απάνθρωπης πολιτικής των κλειστών συνόρων. Η Γερμανία επίσης αντιμετωπίζει μια τεράστια πρόκληση που αναστατώνει πολλούς ανθρώπους και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς εκτός και αν η πολιτική ηγεσία δράσει θαρραλέα και αποφασιστικά προς μια αλλαγή πολιτικής. Παρ όλα αυτά, από τη στιγμή που η θέληση και η δύναμη που απαιτούνται μέχρι σήμερα απουσιάζουν, αναπτύσσεται μια ατμόσφαιρα στην οποία ανησυχίες μετατρέπονται σε φόβους –φόβους για υπερβολικές απαιτήσεις σε πόρους, φόβους από την αυξημένη παρουσία μεταναστών και φόβους για παροχή προνομίων με άδικο τρόπο. Αυτή η συσσώρευση φόβων συμβάλει στην ανάδυση ξενοφοβικών, εθνοφυλετικών και εθνικιστικών κομμάτων που έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στο παρελθόν τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Δεν μπορούμε να απαλλάξουμε τους εαυτούς μας από αυτό το πολιτικό αδιέξοδο, εκτός εάν δούμε την προσφυγική κρίση σαν μια έκκληση για δράση, που έφερε στο επίκεντρο της προσοχής τα πολιτικά σφάλματα και τις αποτυχίες του παρελθόντος. Η απροθυμία της Ευρώπης να δείξει αλληλεγγύη και να συνεργαστεί, είναι αποτέλεσμα του δρόμου στον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση βαδίζει για χρόνια, ενός δρόμου που εξανάγκασε τα κράτη μέλη να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο και τα διαίρεσε σε ισχυρά και αδύναμα. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν θεμελιώνεται στην κοινωνική αλληλεγγύη. Και στη Γερμανία γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο πόσο θεμελιωδώς λανθασμένη είναι η απαρέγκλιτη και πιστή εφαρμογή μιας πολιτικής που θεωρεί σημαντικότερο έναν πλήρως ισοσκελισμένο προϋπολογισμό από την οικοδόμηση ενός βιώσιμου κοινωνικού συνόλου. Η προσφυγική κρίση είναι μια υπενθύμιση του πόσο έχει καθυστερήσει μια αλλαγή πολιτικής προς μια ριζοσπαστική κατεύθυνση.
Γέφυρες όχι φράχτες
Η αλλαγή αυτή πρέπει να ξεκινήσει με ένα άμεσο και ευρείας κλίμακας πρόγραμμα ανθρωπιστικών δράσεων στην Ευρώπη. Οι άνθρωποι που τρέχουν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τη δυστυχία δεν πρέπει εξαναγκάζονται να έρθουν στην Ευρώπη εξαιτίας της επονείδιστης υποχρηματοδότησης της Υπηρεσίας Αρωγής των Ηνωμένων Εθνών. Οι πρόσφυγες χρειάζονται πρόσβαση σε μέσα διαβίωσης, εκπαίδευση και πληρωμένη εργασία στις δικές τους περιοχές. Ταυτόχρονα, σε στενή συνεργασία με τον ΟΗΕ, πρέπει να τεθούν σε ισχύ νομικές συμφωνίες και να δημιουργηθούν νόμιμες οδοί διαφυγής για την είσοδο στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να σηκώνει φράχτες στους ανθρώπους που τρέπονται σε φυγή μπροστά στον κίνδυνο διώξεων και βομβαρδισμών, ανεξάρτητα από την χώρα προέλευσής τους, ειδάλλως η Ευρώπη θα καταρρεύσει πολιτικά και ηθικά. Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να επιλύσει τα προβλήματά της εκτός και αν σταθεί στο ύψος των ευθυνών της για την επίλυση των αιτιών της μετανάστευσης και σταματήσει να εξαρτάται από κυβερνήσεις όπως της Τουρκίας. Και ηθικά κάθε προσπάθεια να σηκώσει φράχτες κατά παράβαση της διεθνούς νομοθεσίας θα οδηγήσει απλά στην καταπάτηση των ευρωπαϊκών αξιών. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και το βασικό δικαίωμα στο άσυλο είναι απαράβατα!
Απόδραση από το αδιέξοδο της λιτότητας
Αντί να ξοδεύονται χρήματα σε διασυνοριακά καθεστώτα, φράχτες και συρματοπλέγματα, απαιτούνται εποικοδομητικές προσπάθειες, επιτέλους, για την αντιμετώπιση της γιγαντιαίας πρόκλησης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Περισσότερα μέλη της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν οικονομικά, έτσι ώστε να δεχθούν πρόσφυγες σε κλίμα αλληλεγγύης και σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία και να τους ενσωματώσουν στις κοινωνίες τους. Για να διευρυνθεί η συμμαχία των προθύμων να δεχτούν πρόσφυγες, η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει ένα κοινό πρόγραμμα στέγασης, εκπαίδευσης, νοσοκομειακής περίθαλψης και εύρεσης εργασίας, χρηματοδοτούμενο για παράδειγμα από ομόλογα έργου, στο οποίο θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση οι τοπικές αρχές που είναι πρόθυμες να δεχθούν μετανάστες. Αυτό θα ήταν, την ίδια στιγμή, και μια συνεισφορά σε μια ευρωπαϊκή επενδυτική πρωτοβουλία που δεν θα υποτασσόταν στους κανόνες του «δημοσιονομικού συμφώνου», που τόσο δογματικά υπερασπίζεται η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση, η οποία για χρόνια εμπόδισε την οικονομική ανάπτυξη σε πολλές χώρες της Ευρώπης, προκάλεσε κοινωνικό και περιβαλλοντικό χάος, ειδικά στη Νότια Ευρώπη, και δημιούργησε αμφιβολίες για τη δημοκρατική νομιμοποίηση στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων. Μ’ αυτόν τον τρόπο, στρατηγικές επενδύσεις, στην προστασία του κλίματος για παράδειγμα, θα δημιουργήσουν καινούριους δρόμους προς τη βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση των χωρών που χτυπήθηκαν σκληρότερα από την κρίση, ενώ παράλληλα θα συνεισφέρουν αποτελεσματικά στη μάχη εναντίον των κύριων αιτίων της μελλοντικής μετανάστευσης.
Αλλάζουμε κατεύθυνση, επενδύοντας στο μέλλον της Γερμανίας
Το καθήκον της ενσωμάτωσης των μεταναστών που ξεφεύγουν από πολέμους, δυστυχία και πολιτικές διώξεις με κατεύθυνση τη Γερμανία πρέπει να προσεγγισθεί με ευφυία και θάρρος. Η ενσωμάτωση θα επιτύχει μόνο αν συμβάλει στην ανανέωση των κοινωνικών υποδομών προς όφελος όλων όσοι ζουν στη Γερμανία.
Κατ’ αρχάς η κεντρική κυβέρνηση πρέπει χωρίς άλλες καθυστερήσεις να παρέχει στα κρατίδια και κυρίως στις τοπικές αρχές επαρκή χρηματοδότηση, ώστε να σχεδιάσουν επείγοντα μελλοντικά επενδυτικά πλάνα. Είναι σημαντικό για όποιον ζει στη Γερμανία τώρα και στο μέλλον, να εκσυγχρονισθεί και να ενισχυθεί το εκπαιδευτικό σύστημα –ξεκινώντας από τις μικρότερες βαθμίδες. Χρειαζόμαστε περισσότερο και καλύτερα αμειβόμενο εξειδικευμένο προσωπικό στις δημόσιες υπηρεσίες και πιο προσιτή οικονομικά στέγη για όλους στις πόλεις μας. Η αναγκαία επένδυση στη βιωσιμότητα της κοινωνίας μας δεν πρέπει να θυσιαστεί στο βωμό της λιτότητας. Με δεδομένο ότι τα επιτόκια δανεισμού βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, δεν ήταν ποτέ φθηνότερη για την κεντρική κυβέρνηση η χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων. Πέρα απ’ αυτό, είναι σημαντικό να κλείσουν τα παραθυράκια της φορολογικής νομοθεσίας και να φορολογείται δικαιότερα το εισόδημα του κεφαλαίου και των μεγάλων περιουσιών, εάν η πολιτεία δεν απεμπολήσει το δικαίωμα της νομοθέτησης. Επίσης θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας δεν πρέπει να τεθούν σε κίνδυνο απ’ όσους θέλουν να εκμεταλλευτούν την προσφυγική κρίση έτσι ώστε να συμπιέσουν τα κεκτημένα δικαιώματα, όπως το θεσμοθετημένο κατώτερο ημερομίσθιο. Δεν θα διαχειριστούμε αποτελεσματικά το δύσκολο καθήκον της ενσωμάτωσης των προσφύγων στην αγορά εργασίας αν αυτή δεν ωφελεί όλους στη Γερμανία, είτε δουλεύουν, είτε αναζητούν εργασία.
Θα ανταπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας
Η εκλογική επιτυχία του AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) και οι πολυάριθμες επιθέσεις από ακροδεξιούς δεν πρέπει να μας αποσπούν την προσοχή από το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Γερμανών παραμένει προοδευτική και πρόθυμη να βοηθήσει. Αυτή η κοινωνική δέσμευση είναι απόδειξη της ενέργειας και της εφευρετικότητάς μας, που είναι πάντα οι ισχυρότερες μηχανές της κοινωνικής συνοχής και προόδου. Η κοινωνία των πολιτών που στέκεται αλληλέγγυα μπορεί και πρέπει να είναι το θεμέλιο μιας ευφυούς πολιτικής που προσφέρει ισχυρή καθοδήγηση.
Αν αλλάξουμε πορεία ψυχή τε και σώματι, θα ανταπεξέλθουμε στην υποχρέωση, ως άνθρωποι, ως κοινωνία και ως οικονομία. Αν επενδύσουμε τώρα στο μέλλον μας, η Γερμανία θα είναι σε δέκα χρόνια ισχυρότερη, κοινωνικά δικαιότερη και περιβαλλοντικά πιο βιώσιμη χώρα απ’ ότι σήμερα. Την ίδια στιγμή, αυτή η αλλαγή, θα βοηθήσει τη Γερμανία να οικοδομήσει ξανά εμπιστοσύνη στο μέλλον της Ευρώπης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό: μια αλληλέγγυα, δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη είναι εφικτή!
Η έκκληση είναι διαθέσιμη στα Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά και Ισπανικά. Υποστήριξη μπορεί να δηλωθεί στην ιστοσελίδα: www.europa-neu-begruenden.de
Μετάφραση: Πέτρος Κοντές